Wykład chemika-noblisty w Białymstoku.
"Ojciec" chemii supramolekularnej laureat Nagrody Nobla z 1987 r. profesor Jean-Marie Lehn 4 lipca będzie gościł w Białymstoku. Na jego wykład pt.: "Supramolecular Chemistry - Past, Present and Future" zaprasza Polskie Towarzystwo Chemiczne i Uniwersytet w Białymstoku. Chemia supramolekularna jest nauką o samoorganizacji materii na poziomie ponadcząsteczkowym.
Bartosz Ignatowicz z Biura Informacji i Promocji Uniwersytetu w
Białymstoku przypomniał, że profesor Jean-Marie Lehn studiował
filozofię na Uniwersytecie w Strasburgu. Po kursach fizyki, chemii
i nauk przyrodniczych szczególnie zainteresował się chemią
organiczną. Po uzyskaniu licencjatu rozpoczął badania nad
doktoratem w grupie prof. Ourissona (CNRS).
Doktorat uzyskał 1963 roku, po czym wyjechał do Ameryki na roczny
staż w zespole laureata nagrody Nobla prof. R. B. Woodwarda w
Uniwersytecie Harvarda. W tym czasie uczestniczył w syntezie
totalnej witaminy B12.
Korzystając z okazji odbył kurs mechaniki
kwantowej prowadzony przez innego noblistę, urodzonego w Gdańsku
prof. R. Hoffmanna. Był naocznym świadkiem powstawania słynnych
reguł Woodwarda-Hoffmanna.
Po powrocie do Strasburga kontynuował swoje badania w zakresu
fizycznej chemii organicznej, wykorzystując swoją znajomość chemii
kwantowej. W 1966 roku uzyskał stanowisko assistant profesor na
Uniwersytecie w Strasburgu. Zainteresował się organizacją układów
biologicznych, a szczególnie transportem jonów i cząsteczek
organicznych przez błony biologiczne. Zainteresowania te
doprowadziły Lehna do zaprojektowania receptorów dla jonów
sodowych i potasowych, czyli kationowych kryptandów.
Odkrycie to zapoczątkowało rozwój chemii supramolekularnej. W
1970 roku został pełnym (full) profesorem w Strasburgu, a od 1980
roku pełnił funkcję przewodniczącego laboratorium Chemii
Oddziaływań Molekularnych College de France w Paryżu. Badaniami
układów supramolekularnych zajmował się przez kilkadziesiąt
następnych lat. Główny nacisk kładł na badania samoorganizacji
supramolekuł, ale zajmował się też supramolekularną chemią
polimerów i nanotechnologią.
W Paryżu zajmował się m.in. rozpoznaniem molekularnym kwasów
nukleinowych przez makrocykle zawierające grupy interkalujące,
złożonymi procesami transportu i rozpoznania w układach
biologicznych wykorzystującymi wiązania wodorowe i koordynacje
ligandów do metalu. Brał udział (jako Founding Chairman) w
tworzeniu międzynarodowego czasopisma chemicznego "Chemistry, a
European Journal" (1995), które powstało na bazie czasopism
narodowych.
W 1987 roku otrzymał nagrodę Nobla. (PAP)
ostatnia zmiana: 2008-07-03
poleca:
